Xem móng gà chọi là một trong những kỹ năng quan trọng nhất mà người chơi gà cần nắm vững. Để nhận biết và chọn lựa những chú gà chọi tốt, có khả năng thắng trận, chúng ta cần phải quan sát và phân tích kỹ lưỡng các đặc điểm của chân và móng gà. Dưới đây là một hướng dẫn chi tiết, bổ sung thêm những ý mới để bạn có cái nhìn toàn diện hơn.
1. Vảy Gà: Cấu Trúc và Đặc Điểm Quan Trọng
Vảy Hàng Thành và Hàng Quách
- Rõ ràng và phân minh: Vảy ở “hàng thành” và “hàng quách” phải rõ ràng, vuông vắn và không quá thiếu hoặc quá thừa.
- Vảy độ: Vảy độ đôi khi có một hàng hoặc hai hàng. Chân này có một hàng, chân kia hai hàng là không tốt. Nếu “hàng độ” và “hàng hậu” lấn chỗ, không có “hàng kẽm” thì rất khó ăn độ.
Vảy Kẽm
- Kẽm sát cựa nhỏ: Vảy kẽm sát cựa nhỏ, to dần lên gối. Hai hàng kẽm của hai chân giống nhau như đúc là rất tốt.
- Kẽm và độ song song: “Kẽm” và “độ” song song đi lên, không thiếu nhau là tốt. Nếu hàng độ có phân chia vảy độ thì phải thua.
Hàng Kẽm và Độ
- Vảy nhỏ lăn tăn: “Hàng độ” nhiều vảy nhỏ lăn tăn không tốt. “Hàng độ” càng cao càng nhỏ dần và ngả về “hàng quách” là đúng cách nhất.
- Kẽm và độ song song: “Hàng kẽm” song song với “hàng độ”, dài hơn “hàng độ” lên tận gối mới tốt.
- Độ tam tằng: Gà có một “hàng độ” và hai “hàng kẽm”, gọi là “tam tằng”, rất tốt. “Hàng kẽm” có một chấm và một vảy yếm ở cuối hàng kẽm và độ nhập lại là dấu hiệu tốt.
Biên hoặc Chu Vi
- Biên không đứt quãng: Biên một hàng không đứt quãng rất tốt. Gà có vảy mặt tiền loạn nhưng hàng liên hai và ba hàng cũng dùng tốt.
- Hàng quách loạn thứ loạn lớp: Nếu hàng quách loạn nhưng hàng độ, hàng kẽm minh bạch, biên liền lạc, ngay thẳng, gà này vào hạng ưu tú, khó thua.
Vảy Huỳnh Kiền và Vấn Cán Hoành Khai
- Huỳnh kiền: Vảy từ thứ 2 đến 5 đều tốt. Vảy này có ăn độ rồi đá với gà chưa ăn độ thì vẫn tốt.
- Vấn cán hoành khai: Vảy này đóng trên thì đá ngang, đóng tại cựa thì đá cần cổ. Gà có vảy này thường đi trên, giỏi đá nhiều thế.
2. Các Loại Vảy Đặc Biệt và Ý Nghĩa
Án Thiên và Phủ Địa
- Án Thiên: Một vảy lớn nằm sát đầu gối trên cao nhất. Gà có vảy này sức lực bền bỉ, ra đòn chính xác.
- Phủ Địa: Hình dáng giống Án Thiên nhưng đặt dưới cựa. Gà có vảy này tinh nhanh, cựa địch khó lòng xuyên thấu.
Vảy Đặc Biệt Khác
- Huyền Trâm: Vảy nhỏ nằm giữa hàng Thành và Quách, ngang với cựa, có màu đen tuyền. Gà có vảy này đâm nhiều, chém dữ.
- Liên Giáp Nội: Hai vảy ở hàng Quách dính lại thành một vảy to. Gà có vảy này cựa đâm đòn độc, vào yếu huyệt của đối thủ.
- Đại Giáp: Trên hàng Quách có 3 vảy dính lại tạo thành một vảy lớn, gần cựa là tốt nhất. Gà này có nhiều thế, đâm đòn hiểm độc.
Gạc Thập và Khai Vương
- Gạc Thập: Bốn vảy sát nhau, hai vảy hàng Thành và hai vảy hàng Quách tạo thành chữ thập, ngang với cựa. Gà có gạc thập chân đâm cựa liên hoàn, rất tốt.
- Khai Vương: Bốn vảy dính nhau tạo thành hình chữ Vương, rất tốt.
Liên Móng và Đại Giáp Ngữ Ngọc
- Liên Móng: Những vảy trên ngón dính đôi hoặc ba, cho biết chân mạnh, gà dùng ngón và móng nhiều, hiểm lắm.
- Đại Giáp Ngữ Ngọc: Đại Giáp mà có mở miệng ngậm một vảy nhỏ, gà này tài cao, sử dụng cựa nhanh như tên bắn.
3. Ngón Chân và Các Yếu Tố Khác
Ngón Chân
- Vảy xếp quay đầu ra phía trước: Những ngón chân vảy phải xếp quay đầu ra phía trước, gốc về sau mới đúng cách.
- Hậu vảy: Hậu phải từ 14 vảy đổ lên mới tốt.
Bể Biên Khai Hậu và Thới Hoa Đăng
- Bể biên khai hậu: Đường quách có một vảy nứt ra chia làm hai, đồng thời đường hậu có một vảy khai ra rõ rệt. Gà này rất hay.
- Thới hoa đăng: Vảy từ thới lên đều đến cựa và được một vảy của hàng quách chặn lại tại đó. Nếu lên thẳng đến gối thì càng quý.
4. Những Lưu Ý Quan Trọng
- Lục đinh lục giáp: Gà lục đinh mỗi chân có quấn thêm ba cái quấn ngang cựa, cũng gọi là “tam cường”, là gà độc.
- Các điểm đốm: Những điểm đốm nhỏ, ẩn trong vảy lớn, màu đỏ hoặc xanh, đá dữ, ăn đòn trả đòn ngay, điểm đỏ ăn điểm xanh.
- Hàng hậu: Hàng hậu phải cùng xếp lên, tránh vảy lên vảy xuống, tránh chia đôi chia ba. Hàng hậu cho đến cựa vẫn to và rõ.
Bằng cách nắm vững các đặc điểm và phân tích kỹ lưỡng các yếu tố trên, bạn sẽ có khả năng chọn lựa được những chú gà chọi tốt nhất, giúp tăng cơ hội chiến thắng trong các trận đấu.